Dr hab. Danuta Nowicka

Specjalista dermatolog, www.danutanowicka.pl

Charakterystyka skóry męskiej

Skóra mężczyzny jest o około 20-25 proc. grubsza od skóry kobiety. Męska skóra jest także bogatsza we włókna kolagenu i elastyny w skórze właściwej, co oznacza, że jest bardziej jędrna, elastyczna, znacznie później widać na niej oznaki upływającego czasu. Do okresu andropauzy starzeje się wolniej w porównaniu ze skórą kobiecą, ale potem proces ten gwałtownie przyśpiesza, jest to tzw. starzenie szokowe. Zmarszczki i bruzdy pojawiają się później, ale są znacznie głębsze, dlatego trudniej je zniwelować.

Męska skóra wyposażona jest większą liczbę gruczołów łojowych, są one większe i wydzielają większą ilość sebum. Obfita produkcja łoju wzmacnia płaszcz hydro-lipidowy, który chroni przed szkodliwym wpływem środowiska zewnętrznego. Ten ochronny film zapobiega utracie wilgoci, dzięki czemu cera długo zachowuje napięcie i jędrność. Z drugiej strony, szczególnie w młodym wieku, panowie są bardziej narażeni na pojawienie się zmian skórnych, takich jak trądzik, łupież, łojotok.

Sekrecja zarówno gruczołów łojowych, jak i gruczołów potowych pozostaje pod wpływem męskich hormonów płciowych – androgenów. Mężczyźni wydzielają więcej potu, ponieważ mają większą liczbę potowych gruczołów ekranowych. Pot mężczyzny ma pH ok. 5,6 i jest bardziej kwaśny niż kobiecy, który ma pH ok. 7. Zapach potu jest również bardziej intensywniejszy niż w przypadku kobiet. Także pH skóry mężczyzny jest bardziej kwaśne, waha się od 4,5 do 5,5.

Ponieważ męskie hormony płciowe działają stymulująco na mieszki włosowe, mężczyźni najczęściej mogą pochwalić się gęstszym owłosieniem niż kobiety. Również za sprawą hormonów u mężczyzn występuje więcej barwnika odpowiedzialnego za kolor skóry, tak więc większość mężczyzn ma ciemniejszą karnację niż kobiety. W strukturze tkanki podskórnej nie występują większe różnice ze względu na płeć. Jedyną znaczącą różnicą jest rozmieszczenie – u mężczyzn większe skupiska znajdują się w obrębie ud, brzucha czy też ramion.

Główne problemy skóry męskiej

Łojotok, czyli nadmierne wydzielanie łoju, jest jedną z głównych przyczyn trądziku zwykłego i zapalenia łojotokowego skóry. Dlatego też schorzenia te u mężczyzn z reguły przebiegają bardziej burzliwie niż u kobiet, są przewlekłe o znacznie nasilonych objawach. Warto pamiętać, że zmiany zapalne mogą u mężczyzn zajmować typowe lokalizacje, ale także ze względu na rozmieszczenie gruczołów łojowych również plecy, a nawet pośladki. Pamiętajmy, iż ropne, głęboko osadzone guzy i cysty w pierwszej kolejności wymagają konsultacji i leczenia dermatologicznego. W przypadkach mniej nasilonych – trądziku zaskórnikowym – najlepszymi zabiegami będą: eksfoliacja z wykorzystaniem kwasów owocowych, mikrodermabrazja oraz preparaty z retinolem. W nasilonych przypadkach możemy obserwować łupież owłosionej skóry głowy. Warto pamiętać, iż głównym czynnikiem powodującym łojotok jest u mężczyzn testosteron, więc schorzenie ma często przewlekły i nawracający charakter. W fazach zaostrzenia dobrze sprawdzają się polecane przez dermatologów doustne preparaty izotretinoiny, w przypadkach łagodniejszych wystarczy właściwa pielęgnacja. Powinna się ona opierać na składnikach o działaniu przeciwłojotokowym – kwasy owocowe, witaminy z grupy B, cynk oraz o działaniu przeciwzapalnym – algi, allantoina.

Łysienie to kolejny częsty problem, z jakim mężczyźni zgłaszają się po pomoc do kosmetologa/dermatologa. Najczęściej jest to tzw. łysienie androgenowe, czyli zależne od pochodnej testosteronu DHT (dihydrotestosteronu). Przerzedzenie, a następnie zupełne wypadanie włosów zaczyna się od kątów czołowych (zakola), okolicy ciemieniowe, nie dotyczy natomiast włosów okolicy potylicznej. Kolejnym typem łysienia dotyczącym mężczyzn jest łysienie telogenowe, związane z działaniem stresu, stosowanych leków lub w przebiegu zapalnych chorób skóry. Dochodzi w tym przypadku do równomiernego przerzedzenia włosów całej głowy owłosionej. W obu przypadkach poleca się stosowanie zabiegów o działaniu potęgującym ukrwienie skóry głowy, a więc lotionów, odżywek z zawartością minoksidilu i jego pochodnych, a u fryzjera skorzystanie z sauny podczerwonej i choć zwykłego masażu głowy. W leczeniu łysienia androgenowego pomogą leki blokujące aktywność alfa-reduktazy.

Podrażnienia: mimo że skóra męska gest grubsza i bardziej odporna na bodźce, podrażnienia zdążają się często. Ich główną przyczyną jest nieprawidłowa pielęgnacja, a przede wszystkim nieprawidłowe golenie się. Niektórzy mężczyźni nadal lubią uczucie suchości i ściągania, jakie daje im stosowanie zwykłego zasadowego mydła, które uszkadza lipidy naskórka i skóra zamiast typowo męskiej, robi się coraz bardziej delikatna, wrażliwa. Dużym błędem jest również nakładanie alkoholowych środków zapachowych bezpośrednio na skórę, przed nałożeniem ochronnego, łagodzącego balsamu. Przy problemach z podrażnieniem zalecajmy delikatne środki myjące o neutralnym pH, nakładanie po goleniu preparatów zawierających alentoinę, sakurę, d-pantenol, a w przypadku bardzo nasilonych zmian – użycie maszynki elektrycznej i przycięcie zarostu.

Pielęgnacja skóry męskiej

Segment preparatów pielęgnacyjnych dla mężczyzn stał się najszybciej rozwijającym się segmentem przemysłu kosmetycznego. Coraz więcej magazynów zawiera błyskotliwe artykuły oraz reklamy dotyczące różnych produktów dla współczesnego mężczyzny, pojawia się coraz więcej reklam, bilbordów czy ulotek oferujących szeroka gamę kosmetyków.