Od naukowca do sportowca

Obraz seniorów z roku na roku się zmienia. Są oni teraz coraz bardziej aktywni sportowo i mają świadomość swego ciała. Takim przykładem jest pan doktor inżynier Marek Pilch, który tego jak odnosić sukcesy w sporcie mógłby nauczyć niejedną młodą osobę.

Dr inż. Marek Pilch

Ambasador Sportu oraz Zdrowego i Aktywnego Stylu Życia Głosu Seniora

Jest pan byłym pracownikiem naukowym AGH, inżynierem, ale też Ambasadorem Sportu oraz Zdrowego i Aktywnego Stylu Życia „Głosu Seniora”, maratończykiem, wielokrotnym medalistą i Mistrzem Polski Dziennikarzy, zarówno na krótkich dystansach 400, 800 m, jak i na 3, 5 i 10 km. Czy można powiedzieć, że aktywność fizyczna zdominowała pana życie i je uatrakcyjniła? Jak do tego doszło?

Światem rządzi przypadek. 12 lat temu, czyli w wieku ok. 56 lat, zacząłem mieć coraz większe problemy kardiologiczne, gastrologiczne i ortopedyczne. Zgłosiłem się do lekarza i jak dziś pamiętam, że pani doktor powiedziała mi, że dobrze by było, gdybym nieco schudł. Ważyłem wtedy ok. 104 kilogramy. Zanim jednak wykonałem wszystkie badania, już rozpocząłem nowy styl życia. Na moje problemy gastrologiczne kolega doradził mi, żeby jeść mniejsze porcje, ale częściej – 5-6 razy dziennie. W rezultacie w ciągu 4 miesięcy zrzuciłem ok. 10 kilogramów. Dzięki temu zyskałem dodatkową energię, którą musiałem jakoś spożytkować. Przypomniałem sobie, że na studiach jeździłem na łyżwach, do czego wróciłem. W ogóle łyżwy i rolki są świetnym sportem dla seniorów – nie obciążają stawów tak jak bieganie i stanowią doskonałe przygotowanie do marszów, czy jak w moim przypadku biegu. Potem na jednym z rodzinnych spotkań powiedziałem, że za rok przebiegnę maraton, co uczyniłem bez wcześniejszych treningów biegowych. Następnie koledzy z uczelni namówili mnie na uczęszczanie na zajęcia z gimnastyki ogólnorozwojowej przygotowującej do sezonu narciarskiego. Chodziłem na nie regularnie, dzięki czemu też uważam, że dało mi to doskonałe przygotowanie do biegów i wzmocniło tzw. siłą biegową.

Jak pan dokonał tylu sukcesów? Determinacja, motywacja, codzienne treningi? W jaki sposób znajduje i znajdował pan czas na sport?

Myślę, że złożyły się na to dwa czynniki. Gdy pierwszy raz przebiegłem maraton, bez wcześniejszych treningów biegowych, zorientowałem się, że zabrakło mi zaledwie 5 sekund, żeby znaleźć się na podium w swojej kategorii wiekowej. Była to zatem niesamowita motywacja. Z drugiej zaś strony jako osoba wcześniej „niesportowa” nareszcie zacząłem osiągać sukcesy, co jeszcze bardziej determinowało mnie do pracy. Widząc także moich rówieśników, którzy mają zadyszkę wchodząc na 2 piętro bądź są po operacji biodra lub kolana, miałem dodatkową motywację. Wszystko to sprawiło, że przykładowo w roku 2014, czyli w drugim roku moich startów, na 59 startów 48 razy byłem na podium, z czego 41 na pierwszym miejscu w swojej kategorii wiekowej. Po kilku latach trenowania czas na sport wchodzi w nawyk. Dlatego też nie oglądam telewizji – nie ma na to czasu, dla mnie ciekawsze jest bieganie.

Czy według pana aktywność fizyczna zagwarantowała panu zdrowie? Jest gwarantem sprawności po 60. roku życia? Czy oprócz uprawiania sportu ma pan inne, zdrowe nawyki?

Oczywiście, że sport zagwarantował mi zdrowie. Zanim dokładnie się przebadałem – już się wyleczyłem za sprawą aktywności fizycznej. Można powiedzieć, że dzięki sportowi uciekłem przed poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, w tym m.in. od operacji kolana. Moim zdrowym nawykiem jest bycie cały dzień w ruchu. Nie siedzę bezczynnie przed telewizorem. Zamiast windy wybieram schody. Jeśli chodzi o zdrową dietę, to uważam, że mimo wszystko ważniejsza jest aktywność fizyczna. Powinniśmy się zmęczyć – podnieść swoje tętno, by odczuć, że ćwiczyliśmy. Spacer jest dobry, jednak nie podniesie nam tętna tak jak dobry trening siłowy, co każdemu polecam.

W jaki sposób można zachęcić naszych czytelników po 60. roku życia do codziennej aktywności?

Ruch to zdrowie. Oczywiście nie mówię tutaj o sporcie wyczynowym, ponieważ on też doprowadza do kontuzji i w perspektywie czasu może być niebezpieczny. Jednak, gdy wybierzemy treningi dla siebie – najlepiej siłowe, minimum 3 razy w tygodniu, to możemy przywrócić swoje zdrowie. Ja na swoim przykładzie mogę pokazać, że dzięki sportowi poprawiłem swoje wyniki zdrowotne, na których seniorom zależy najbardziej. Podczas rehabilitacji wykonuje się te same ćwiczenia co na siłowni – można zatem samemu zapewnić sobie doskonałą rehabilitację.

Co jest kluczowe w jeździe na rowerze?

Dr Piotr Kosielski

Lekarz CCC Team

Ile ciał, tyle możliwości, uwarunkowań i predyspozycji. Rower jest dla każdego?

Absolutnie tak. Kolarstwo to piękna i emocjonująca dyscyplina sportu, ale rower to także świetne narzędzie do rehabilitacji czy utrzymywania dobrej kondycji fizycznej. Jeśli mówimy o jeździe dla przyjemności, to predyspozycje nie mają znaczenia. Co innego zawodowstwo.

Na co zwrócić uwagę wybierając dla siebie odpowiedni sprzęt?

Przede wszystkim na to, w jakim terenie będziemy jeździć – od tego zależy rodzaj roweru, który powinniśmy wybrać. Następnie powinniśmy zwrócić uwagę na rozmiar ramy oraz punkty styku sprzętu z naszym ciałem, czyli kierownica i chwyty, siodełko oraz pedały. Obecnie bardzo popularny jest bikefitting. Należy jednak pamiętać, że dobry bikefitting to przede wszystkim diagnostyka funkcjonalna i ocena biomechaniczna naszego ciała, zwłaszcza układu mięśniowo-szkieletowego, a nie tylko dopasowanie pozycji na rowerze. Taka diagnostyka powinna być przeprowadzana przez doświadczonego w temacie fizjoterapeutę.

Powszechnie mówi się o tym, że aktywność fizyczna jest ważna i większość z nas już o tym wie. Teraz za cel stawiamy sobie przekazanie wiedzy na temat prawidłowego wykonywania ćwiczeń. Co pana zdaniem jest kluczowe w jeździe na rowerze, by nie była ona powodem kontuzji?

Dobra diagnostyka wstępna naszego układu ruchu, następnie odpowiednio dobrany sprzęt i ćwiczenia przeciwdziałające adaptacyjnemu skracaniu mięśni oraz wzmacniające stabilizację centralną. Po treningu, odpowiednia regeneracja w postaci rollowania i rozciągania.

Wiele osób po dłuższej jeździe skarży się na ból pleców. Dlaczego tak się dzieje? Jest to kwestia odpowiedniego ustawienia siodełka względem kierownicy?

Jest to indywidualna kwestia i najczęściej efekt końcowy wielu przyczyn. Od braku odpowiedniego przygotowania (np. brak stabilizacji centralnej), przez źle dobraną pozycję, aż po brak odpowiedniej regeneracji.

W wielu sportach mówi się o istotności doboru odpowiedniego obuwia. Z pewnością zawodnicy przywiązują do tego dużą wagę. Czy my – amatorzy – też powinniśmy?

To zależy od czasu, jaki spędzamy na rowerze, przejeżdżanych rocznie kilometrów oraz naszych ambicji sportowych. Podstawowa i uniwersalna, zarówno dla zawodowców, jak i amatorów sprawa, to wygoda.