Dbajmy o zdrowie naszych stawów

Lek. Agata Skwarek-Szewczyk

Specjalistka reumatologii. Na co dzień wspiera pacjentów w walce z bólami stawów i propaguje wiedzę na temat chorób reumatycznych. Prowadzi edukacyjny profil na instagramie: @reumatolog_agata.

Z wiekiem nasza chrząstka stawowa staje się mniej elastyczna z uwagi na zaburzenia w tworzeniu kolagenu. Zwiększa to ryzyko jej uszkodzenia – mówi dr Agata Skwarek-Szewczyk, specjalistka chorób wewnętrznych i reumatologii. Co zrobić, aby zahamować ten proces i zapewnić zdrowie stawów na lata?

Jakie składniki odżywcze są niezbędne dla zdrowia stawów?

Stawy wymagają wielu składników odżywczych do budowy i regeneracji. Należą do nich wapń, fosfor, białko, kwasy omega-3, witamina C, D, E, cynk. Ważna jest także dieta. Z pewnością najlepsza jest dieta śródziemnomorska lub odpowiednio zbilansowana dieta wegetariańska.

A jak kolagen wpływa na funkcjonowanie stawów?

Kolagen jest białkiem, które nasz organizm produkuje naturalnie. Wyróżnia się kilkanaście jego typów. Na przykład kolagen typu pierwszego tworzy kości, ścięgna i więzadła, a ten typu drugiego dominuje w chrząstce. Egzogenny kolagen, który przyjmujemy to nic innego jak białko, które przez enzymy jest rozkładane do aminokwasów. Tym samym, jeśli przyjmiemy kolagen, to jest on w 90 proc. trawiony do podstawowych elementów, które mogą być wykorzystywane do ponownej jego syntezy. Pozostałe 10 proc. jest ciętych na dipeptydy i tripeptydy. Te mniejsze substancje są w stanie zahamować rozkład naszego naturalnego kolagenu.

Jakie znaczenie dla zdrowia stawów ma witamina C i w jaki sposób wspiera produkcję kolagenu?

Witamina C odgrywa ważną rolę w ogóle w utrzymaniu dobrostanu człowieka. Bierze udział w syntezie kolagenu. Najważniejsze jest to, że pomaga lizynie i prolinie przekształcić się w kolagen.

Dlaczego stawy z wiekiem tracą swoją elastyczność i jak można temu zapobiegać?

Z wiekiem nasza chrząstka stawowa staje się mniej elastyczna z uwagi na zaburzenia w tworzeniu kolagenu. Zwiększa to ryzyko jej uszkodzenia. Aby temu zapobiegać najważniejsza jest regularna i dostosowana do możliwości aktywność fizyczna, która wzmacnia również mięśnie wokół stawów. Ważna jest kontrola masy ciała, bo redukujemy obciążenia stawów. Nie można zapominać też o zdrowej diecie i profilaktyce osteoporozy.

Violetta Zajk

Prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Młodych z Zapalnymi Chorobami Tkanki Łącznej „3majmy się razem”

Z chorobami reumatycznymi, takimi jak RZS (reumatoidalne zapalenie stawów) czy ZZSK (zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa), można nauczyć się żyć. Jest to trudne zadanie dla każdego pacjenta z diagnozą.

Choroba sprawia, że pacjenci sukcesywnie wycofują się z życia społecznego. Przestają uczestniczyć w spotkaniach towarzyskich. Tym samym izolują się nie tylko od ludzi, ale też od wszystkiego, co do tej pory często sprawiało im przyjemność, było ich pasją. Dlatego tak ważne jest budowanie w społeczeństwie świadomości na temat czym są choroby reumatyczne.

Życie z przewlekłym bólem jest trudne do wyobrażenia dla kogoś, kto nigdy go nie doznał. Ból może odbierać nam radość życia, powodować zaburzenia snu, utrudniać pracę i wpływać na codzienne funkcjonowanie. Leczenie bólu przewlekłego może być trudne. W wielu przypadkach oprócz farmakologii warto włączyć fizjoterapię czy konsultacje psychologiczne.

Istotną rolę odgrywa edukacja, dzięki której pacjenci mogą więcej dowiedzieć się na temat swojej jednostki chorobowej, móc zrozumieć, co dzieje się z ich zdrowiem i w jaki sposób sobie radzić.

W chorobach reumatycznych takich jak np. RZS najważniejsza jest szybka diagnoza, na którą pacjenci czekają latami, oraz szybka ścieżka dla pacjenta od diagnozy do otrzymania innowacyjnego leczenia, które da szansę uniknięcia niepełnosprawności.