A Ty? Zaszczepiłaś się przeciwko HPV?

Kto powinien zaszczepić się przeciwko HPV?

Ida Karpińska

Prezes oraz Rzecznik prasowy organizacji Kwiat Kobiecości

Pewnego dnia, kiedy jechałam na akcję edukacyjną, zadzwoniła do mnie moja mama. Powiedziała mi, że gdyby kilkanaście lat temu była taka możliwość, aby mogła zaszczepić mnie przeciwko HPV, który spowodował u mnie raka szyjki macicy, to oddałaby każde pieniądze za to, bym była zdrowa i abyśmy nie musiały przez to wszystko przechodzić.

Jak dowiedziała się pani o tym, że choruje pani na raka szyjki macicy? Czy przed postawieniem diagnozy badała się pani regularnie, wykonywała badania cytologiczne?

Jestem kobietą, która przywiązuje ogromną wagę do swojego stanu zdrowia i tak było od zawsze. Regularnie wykonywałam badania krwi, chodziłam na kontrolne wizyty do ginekologa i każdego roku robiłam badanie cytologiczne. I właśnie dzięki temu, że nie zapomniałam o tym badaniu, udało się u mnie rozpoznać nowotwór w stadium, w którym jego wyleczenie było możliwe. O chorobie dowiedziałam się, gdy miałam trzydzieści parę lat. Przeprowadziliśmy się z mężem z Trójmiasta do Warszawy, zmieniłam pracę, staraliśmy się o powiększenie rodziny – to miał być nowy start. Jak co roku wybrałam się na badania do ginekologa. Po kilku dniach zadzwoniła pani z przychodni i poprosiła, abym osobiście odebrała wynik. Jadąc do gabinetu nawet przez myśl nie przeszło mi, że może być coś nie tak. Choroba nowotworowa bardzo mnie zaskoczyła. Kazała mi odłożyć wszystkie plany i marzenia – musiałam zająć się sobą i swoim zdrowiem.

Czy przed tym jak zachorowała pani na raka szyjki macicy słyszała pani o HPV? Co pani czuła, gdy dowiedziała się pani, że choroba była wywołana zakażeniem tym wirusem?

W czasach, kiedy zachorowałam na raka szyjki macicy niewiele jeszcze mówiło się o profilaktyce. HPV, wirus brodawczaka ludzkiego. Takie pojęcia nie przewijały się w gazetach czy programach telewizyjnych. Nikt też nie mówił o szczepieniach. Dlatego po zakończeniu leczenia zaczęłam mówić głośno o raku szyjki macicy, edukować kobiety, namawiać je, by i one wykonały badanie cytologiczna i zaszczepiły się przeciwko HPV.

Jak wyglądało u pani leczenie? Czy podczas terapii miała pani „gorsze dni”, obawy, że może pani nie udać się pokonać choroby?

Leczenie choroby nowotworowej jest bardzo trudne. Chyba nikt nie jest przygotowany na tak ciężkie przeżycia, które temu towarzyszą. Ja również nie byłam gotowa na poważną operację, chemioterapię czy radioterapię. Potrzebowałam czasu, aby poukładać sobie w głowie tą sytuację, ale pomogło mi moje pozytywne podejście do życia. W momencie, kiedy kobieta po chemioterapii wymiotuje, traci włosy, które są przecież częścią jej wizerunku, jest jej naprawdę ciężko. Potrzebuje wsparcia najbliższych osób, ale także ogromnej siły i determinacji. W trudnych chwilach bardzo pomogła mi moja rodzina, przyjaciele, a także rozmowy z pacjentami na oddziałach onkologicznych – to przede wszystkim chorzy na nowotwór pokazywali mi, że tą chorobę naprawdę można pokonać.

Czy dziś, kiedy udało się pani pokonać nowotwór, rozmawia pani z innymi kobietami o swojej chorobie, opowiada im swoją historię, przypomina o wykonywaniu profilaktycznej cytologii? Czy sugeruje pani mamom, aby rozważyły zaszczepienie swoich dzieci przeciwko HPV?

W Kwiecie Kobiecości od lat prowadzimy programy edukacyjne skierowane do młodych kobiet, w których przypominamy, aby od momentu rozpoczęcia życia seksualnego chodziły do ginekologa i wykonywały badanie cytologiczne. Informujemy je także jak ważne jest szczepienie przeciwko HPV – szczególnie u młodych dziewczyn. Niewiele osób wie, ale szczepienia przeciwko HPV powinno także wykonywać się u mężczyzn. W Polsce nie jest to jeszcze powszechna praktyka, ale w Australii już dziś wszystkie dziewczynki i chłopcy są szczepieni przed tym wirusem, tak aby za kilka lat całkowicie wyeliminować problem raka szyjki macicy. Ja również, pomimo tego, że już chorowałam na raka szyjki macicy, zaszczepiłam się przeciwko wirusowi HPV – takie szczepienie zabezpiecza nas przed wieloma typami wirusa HPV, który powoduje nie tylko choroby nowotworowe, ale także inne schorzenia nieonkogenne.

Prof. UJ dr hab. n. med. Robert Jach

Kierownik Kliniki Endokrynologii Ginekologicznej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, z trzema specjalizacjami: ginekologii i położnictwa, ginekologii onkologicznej oraz endokrynologii ginekologicznej

Rak szyjki macicy to złośliwy nowotwór dolnej części macicy. Jest to czwarty najczęściej występujący rak u kobiet, który zabija na świecie setki tysięcy chorych rocznie. Czynnikiem rozwoju raka szyjki macicy jest przewlekłe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Istnieje 15 wirusów brodawczaka ludzkiego, które są wirusami wysokiego ryzyka. Dwa z nich – HPV 16 i HPV 18 odpowiadają za 71-72 proc. wszystkich przypadków raka szyjki macicy na świecie.

Wirus HPV jest dość popularnym zjawiskiem, zwłaszcza u młodych ludzi (występuje u około 22-24 proc. w wieku 25 lat), jednak jego obecność w organizmie wcale nie świadczy o tym, że kobieta na pewno zachoruje na raka. Dopiero przewlekłe zakażenie jednym z typów wirusa HPV może być czynnikiem ryzyka rozwoju dysplazji szyjki macicy – zmiany przedrakowej, a w konsekwencji choroby nowotworowej.

Zakażenie wirusem HPV, nawet przewlekłe, nie daje żadnych dolegliwości bólowych. W niektórych przypadkach u kobiet mogą pojawić się niewyjaśnione upławy lub kłykciny – brodawki płciowe na wargach sromowych. W momencie zaobserwowania takich zmian pacjentka koniecznie powinna udać się do gabinetu ginekologa.

Trzeba podkreślić, że rozpoczynając życie płciowe, każda kobieta powinna rozpocząć także regularne wizyty u lekarza ginekologa. Powinna mieć także regularnie wykonywane badanie cytologiczne. Badanie to jest bezpłatne dla wszystkich kobiet, w każdym wieku. To właśnie w tym badaniu możemy zaobserwować pierwsze objawy raka szyjki macicy, czyli choroby wywołanej zakażeniem wirusem HPV. Niestety nie jesteśmy w stanie dokładnie stwierdzić dlaczego, u niektórych pacjentek zakażenie wirusem HPV przechodzi w stan przewlekły, nie możemy także określić co predysponuje kobietę zakażoną do zachorowanie na nowotwór.

Trudno jest powiedzieć, co może zrobić kobieta, aby uniknąć zakażenia wirusem HPV. Udowodniono, że prezerwatywa nie jest wstanie ochronić przed zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego, ale jest bardzo ważna w profilaktyce innych chorób przenoszonych drogą płciową i nie należy z niej rezygnować. Od kilkunastu już lat na całym świecie i w Polsce dostępne są szczepionki przeciwko wirusowi HPV. Powinny być one podawane zarówno kobietom jak i mężczyznom. Najskuteczniejsze w zapobieganiu zakażenia jest szczepienie małych dziewczynek, które nie rozpoczęły jeszcze życia seksualnego.

W Polsce jeszcze nie wszystkie kobiety wiedzą czym jest wirus HPV. Wśród młodzieży brakuje edukacji dotyczącej życia seksualnego – szczególnie informacji, o tym jakie ryzyko niesie ono za sobą (choroby przenoszone drogą płciową). Polki wciąż jeszcze zbyt późno trafiają do lekarza, zapominają o regularnych wizytach u ginekologa, nie wykonują badania cytologicznego, które przecież jest podstawą profilaktyki raka szyjki macicy. Aby zmniejszyć ilość kobiet chorujących na ten typ nowotworu musimy zrobić wszystko, aby docierać do pacjentek i nakłaniać ich do wykonywania skriningowych badań cytologicznych.