Choroba charakteryzuje się szerokim wachlarzem objawów neurologicznych: zaburzeniami widzenia i równowagi, przewlekłym zmęczeniem, nieprzyjemnymi doznaniami czuciowymi, sztywnością mięśni, trudnościami z poruszaniem się, bólem, zaburzeniami pracy pęcherza moczowego, seksualnym czy poznawczymi. Diagnozowane jest najczęściej w 20.-40. r.ż. Przyczyna nie została dotąd poznana, uważa się jednak, że choroba jest efektem kombinacji czynników genetycznych, środowiskowych i egzogennych.

SM postępuje z czasem, prowadząc do coraz mniejszej sprawności, jednak jego przebieg jest zróżnicowany. Nie każdy będzie doświadczać wszystkich objawów, u każdego będą mieć one różne nasilenie i zmieniać się w czasie. Mimo, że SM jest nieuleczalne, istnieją leki, które skutecznie spowalniają przebieg choroby.

Progresywny i nieprzewidywalny charakter oraz diagnoza w najbardziej produktywnych dla człowieka latach powodują, że SM istotnie zmienia życie, niosąc ze sobą różnorodne psychologiczne konsekwencje.

Już pierwsze, jeszcze niezdiagnozowane objawy mogą powodować smutek, strach, utratę pewności siebie. Rozpoznanie choroby może być bardzo trudne do zaakceptowania, a reakcją, która często pojawia się po diagnozie, jest żałoba. Składają się na nią: wyparcie i trudność z pogodzeniem się z myślą o chorobie, gniew, targowanie się, depresja i rozpacz, a w końcu akceptacja i przystosowanie się. Żałoba jest naturalną i zdrową reakcją na stratę, którą osoby z SM będą przeżywać po diagnozie, ale też może występować za każdym razem, gdy pojawią się nowe trudności czy utrata funkcji związane z progresywną naturą SM.

Życie z przewlekłą, postępującą chorobą wpływa na postrzeganie samego siebie. Badania pokazują, że osoby z SM mają negatywną samoocenę, niską samoakceptację, wiarę we własne siły i mniejszą motywację do działań.

Stygmatyzacja, czyli przekonanie, że choroba jest karą, często występuje w SM i prowadzi do następstw natury psychologicznej. Chorzy żyją w ciągłym napięciu i stresie związanymi z decyzją o ujawnieniu choroby i tym jak zostanie odebrana, obawiając się społecznego wykluczenia. Konsekwencjami stygmatyzacji są: ograniczanie kontaktów społecznych, obniżona jakość życia, depresja.

Również objawy SM, np. zaburzenia pracy pęcherza czy seksualne obniżają jakość życia, są zawstydzające, prowadzą do spadku samooceny, lęku czy depresji. Na dobrostan istotny wpływ ma też progresja choroby, liczba hospitalizacji czy wzrastająca niesprawność ruchowa. Obniża się ona także w trakcie rzutów choroby, powiązanych z depresją i wyższym poziomem stresu.

Częstym psychologicznym objawem jest depresja występująca nawet u 50 proc. zdiagnozowanych, będąca efektem życia z przewlekłą chorobą, jak również zmian w mózgu wynikających z SM. Powiązana jest z przewlekłym zmęczeniem czy zaburzeniami poznawczymi. Innymi psychologicznymi symptomami są m.in. zaburzenia lękowe, zmiany nastroju (np. rozdrażnienie), niekontrolowany płacz i śmiech, zmiany zachowania. Wszystkie one mogą być źródłem dodatkowego stresu, który powszechnie w SM występuje i dodatkowo wzmaga jego objawy.

Zaburzenia poznawcze, kolejna psychologiczna konsekwencja SM, występują u 43-70 proc. zdiagnozowanych na różnych etapach choroby. Zalicza się do nich trudności z uwagą, pamięcią, szybkością i efektywnością przetwarzania informacji. Są zależne od wielu czynników, np. depresji czy przewlekłego zmęczenia. Mają również wtórny wpływ na jakość życia czy ogólną aktywność społeczną.

Należy podkreślić, że reakcja pacjenta na diagnozę jest bardzo indywidualna, zależna od wielu czynników (np. sposobów radzenia sobie, sieci wsparcia, dostępu do leczenia), a trudności natury psychologicznej nie będą występowały u wszystkich osób z SM, ponieważ u każdego choroba przebiega inaczej. Gdy jednak wystąpią, powinny być rozpoznawane przez specjalistów, aby można było wdrożyć skuteczne działania zaradcze. Wśród form leczenia wymienić można psychoterapię czy farmakoterapię, które są dobierane do indywidualnych potrzeb jednostki.