Czy lato to okres zbawienny dla problematycznej cery?

Dr hab. n med. Danuta Nowicka

Specjalista dermatolog

Jakie czynniki zaostrzają zmiany trądzikowe?

Zmiany trądzikowe zaostrzają się przede wszystkim pod wpływem działania hormonów, przede wszystkim testosteronu. Wydzielany jest fizjologicznie oczywiście u mężczyzn, ale także choć w dużo mniejszym stężeniu u kobiet. Czynnikiem, który podwyższa poziom testosteronu jest stres, dlatego też będzie on najczęstszym i najsilniejszym czynnikiem zaostrzającym zmiany trądzikowe. Kolejne to błędy dietetyczne oparte na spożywaniu produktów o wysokim indeksie glikemicznym, jak również nadmierna podaż nabiału. Częste zaostrzenia widzimy również przy nieprawidłowej pielęgnacji (zwłaszcza podrażnieniu skóry przez detergenty i preparaty z alkoholem) po okresie letnim, gdzie nadmierna opalenizna powodując wysuszenie powierzchni naskórka też w konsekwencji pogarsza przebieg choroby.

Czy częste dotykanie naszej twarzy może być także bezpośrednią przyczyną nasilenia się zmian trądzikowych?

Tak. Dotykanie, a zwłaszcza wyciskanie zmian skórnych powoduje możliwość rozprzestrzeniania się zarówno stanu zapalnego jak i dodatkowej infekcji bakteryjnej. Zbyt mocna ingerencja w zmiany skórne może również być przyczyną następczego bliznowacenia.

Zbliża się lato, czas wysokich temperatur i mocno świecącego słońca – czy jest to okres „zbawienny” dla skóry problematycznej, czy wręcz przeciwnie? Czy słońce ma „właściwości lecznicze” dla trądzikowej skóry?

Niestety. Skóra dotknięta trądzikiem nie powinna być wystawiana na światło słoneczne czy solaryjne. Po chwilowej poprawie dochodzi do znacznego pogorszenia się stanu skóry. Ponadto po zmianach zapalnych mogą powstać nieestetycznie wyglądające przebarwienia.

Moja skóra jesienią – jak poradzić sobie z defektami pojawiającymi się po okresie letnim?

Jesień to doskonały czas, aby naprawić wyrządzone słońcem skórze szkody. Jest to czas na zabiegi z kwasami regulujące rogowacenie naskórka, niwelujące stan zapalny i powstałe przebarwienia. Dla skóry tłustej trądzikowej najlepszym wyborem będzie kwas salicylowy, pirogronowy. Dla skór z przebarwieniami i objawami fotostarzenia doskonałym rozwiązaniem będzie retinol.

Czy mocne peelingi, aby złuszczyć naskórek po opalaniu się jest wskazane dla każdego typu skóry, czy są ku temu przeciwwskazania?

Przeciwwskazaniami do złuszczań są nasilone, czynne zmiany ropne na skórze – należy wtedy koniecznie wprowadzić leczenie dermatologiczna. Poza tym obecna oferta zabiegów złuszczających jest tak bogata, że do każdego problemu możemy dobrać odpowiedni, korzystnie działający kwas.

Czy stosowanie nawilżających kremów jest także wskazane dla osób z problemami skórnymi tj. zaskórniki, krostki, trądzik różowaty?

Dla każdego stosowanie preparatów nawilżających to absolutne minimum! Przy zmianach zapalnych na skórze (bezwzględnie na ich etiologie) wybierajmy lekkie emulsje nie ciężkie kremy. Pamiętajmy, żeby nie stosować żeli beztłuszczowych – paradoksalnie mogą powodować jeszcze większe wysuszenie.

AZS i łuszczyca to przewlekłe, a dla niektórych pacjentów bardzo uciążliwe choroby skóry. Co warto o nich wiedzieć w kontekście nadchodzącego lata?

Prof. dr hab. n. med. Adam Reich

Kierownik Zakładu i Kliniki Dermatologii, Instytut Nauk Medycznych, Kolegium Nauk Medycznych, Uniwersytet Rzeszowski

Dr hab. n. med. Danuta Nowicka

Specjalista dermatolog

Czym charakteryzuje się łuszczyca, a czym atopowe zapalenie skóry? Jakie są objawy tych chorób?

Jak podkreśla prof. Reich, w typowych przypadkach ogniska łuszczycy lokalizują się na kolanach i łokciach. Często zmiany łuszczycowe zajmują także głowę czy okolicę lędźwiowo-krzyżową. AZS obejmuje zazwyczaj miejsca zgięciowe, czyli doły łokciowe, kolanowe. Łuszczyca to choroba, w której zmiany chorobowe są wyraźnie odgraniczone od skóry zdrowej. W AZS stan zapalny objawia się rumieniem ze złuszczeniem naskórka.

Jak wygląda postępowanie i pielęgnacja w przypadku skóry atopowej, a jak łuszczycowej?

Jak wskazuje prof. Reich, w chorobach skóry dobra pielęgnacja przyczynia się do poprawy całościowego wyniku leczenia. W przypadku AZS mamy do czynienia z defektem bariery naskórkowej, dlatego pielęgnacja polega głównie na stosowaniu preparatów emolientowych oraz dostarczaniu skórze lipidów, które wnikając w nią, spajają jej komórki. W łuszczycy należy ograniczać nadmierne złuszczanie się naskórka, a także działać wspomagająco w stosunku do leczenia przeciwłuszczycowego. Aby łuszczenie odbywało się sprawniej, należy stosować produkty keratolityczne. Pielęgnując skórę łuszczycową, należy pamiętać o jej nawilżaniu, które znacznie poprawia jej stan.

W jakich produktach przeznaczonych do skóry znajdziemy emolienty? Na czym polega ich skuteczność oraz co je wyróżnia na tle balsamów nawilżających?

Emolienty znajdziemy zarówno w produktach przeznaczonych do mycia twarzy, ciała oraz włosów, m.in. emulsjach, szamponach, płynach, jak i preparatach pielęgnacyjnych. Emolient odtwarza skład i funkcję skóry, broni ją przed alergiami, podrażnieniami i zbytnim wysuszeniem. Jest kosmetykiem dbającym o zdrowie skóry, nie tylko o jej wygląd. Preparaty do mycia oparte na formule emolientów dodatkowo nie niszczą płaszcza tłuszczowego, co jest domeną zwykłych preparatów myjących – mówi dr Nowicka.

Czy chorzy na te przypadłości w kontekście zbliżającego się lata powinni bardziej przywiązywać wagę do pielęgnacji swojej problematycznej skóry?

Jak wspomina prof. Reich, zawsze należy zwracać uwagę na czynniki środowiskowe, a już szczególnie w okresie letnim. Jeśli nam nie służą, jak np. promienie słoneczne, warto je wyeliminować lub skutecznie się przed nimi chronić. Należy jednak mieć na uwadze, by dobrze dobierać produkty fotoochronne, ponieważ – jak dodaje dr Nowicka – jest grupa pacjentów dotkniętych łuszczycą i AZS, którym bezpieczna ekspozycja na światło słoneczne w okresie letnim służy. Zawarty w promieniowaniu słońca ultrafiolet ma działanie przeciwzapalne, delikatnie immunosupresyjne – sprzyja leczeniu tych chorób. Okres letni sprzyja również wysuszaniu się skóry – słońce, woda morska, baseny – dlatego też pacjenci ci powinni zwrócić szczególną uwagę na nawilżanie skóry. Konieczne jest stosowanie emolientów do każdej kąpieli/mycia, a także aplikacji ich minimum dwa razy dziennie. Niezbędna jest również zwiększona podaż wody w diecie.